ขุนแม่ยะ มหัศจรรย์แห่งขุนเขา แห่งดอยสีชมพู เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติตามช่วงฤดูกาล เมื่อเริ่มเข้าฤดูหนาว ของทุกปี ต้นซากุระ หรือนางพญาเสือโคร่ง ในบ้านเราก็จะทิ้งใบ และผลิดอกเบ่งบานเต็มต้นอย่างดงาม โดย เฉพาะที่ี่หน่วยต้นน้ำขุนแม่ยะจะมีลักษณะเป็นพิเศษที่มี การปลูกกันทั่วดอย หนาแน่น มีความสวยงามด้วย สีชมพูปกคลุมทั่ว ดอย จึงนิยมเรียกกันว่า “ดอยสีชมพู” ละในทุกๆปีของหน้าหนาวช่วงม.ค. แต่ในเนื่องจากในช่วงหลังอากาศ เริ่ม แปรปรวนไป ก่อนเดินทางต้องโทรสอบถามไปอีกครั้งว่าบานแล้วหรือยัง
ดอกพญาเสือโคร่ง ณ ขุนแม่ยะ ตั้งอยู่ในความดูแลของ หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ ในสังกัดส่วนจัดการต้นน้ำ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืชกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ 2 จังหวัดเชียงใหม่ และ แม่ฮ่องสอน คือตำบลป่าแป๋ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ และตำบลแม่ฮี้ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอนเป็นดอยสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 2,020 เมตร อาณาเขตพื้นที่ราว 87,500 ไร่ โดยพื้นที่ ทั้งหมดอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดังและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ เลา–แม่แสะ ในช่วงแรกขุนแม่ยะ เป็นผืนป่า ที่เสื่อมโทรม ถูกทำลายจนราบโล่ง แต่ต่อมาทางหน่วยได้เริ่มปลูกต้นพญาเสือโคร่งเพื่อเป็น การฟื้นฟูป่า ในช่วงแรกเนื่องจากต้นพญาเสือโคร่ง เป็นต้นไม้ที่ เจริญเติบโตเร็วและยังมีดอกที่สวยงามอีกด้วยจนทุกวันนี้ต้น พญาเสือโคร่งเป็นที่รู้จักกันนามของ ดอกซากุระเมืองไทย ที่สวยงามไม่แพ้ที่ใด
ดอกพญาเสือโคร่งขุนแม่ยะ
การเดินทางมาชมดอกพญาเสือโคร่งที่ขุนแม่ยะ ถ้าตั้งต้นจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ ให้ใช้เส้นทางถนนโชตนา (เชียงใหม่ – ฝาง) มาถึงบ้านแม่มาลัย ประมาณหลัก กม.34 เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1095 ทางไปปาย ไปห้วยน้ำดัง ขึ้นเขาคดเคี้ยวชมวิวไปจนถึงทางเข้า ห้วยน้ำดังด้านขวามือให้ ชะลอ รถขับช้าๆต่อไปเตรียมตัวได้เลย อีกกิโลเมตรกว่าๆถึง ด่านตรวจแม่ยะ หลัก กม. 67 + 500 เป็นอันว่าถึงต้นทางขึ้นดอยแล้ว เลี้ยวซ้ายเข้าถนน วิบากดิน ลูกรังขับไต่ความสูงชันขึ้นดอย ประมาณ 8 กม. ก็จะถึงที่ทำการ หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ ถนนทาง เข้าก็ค่อนข้างลำบากเนื่องจากที่นี่ เป็นเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่า ไม่มีนโยบายที่จะทำถนนถึงแม้จะเป็น สถานที่ท่อง เที่ยวก็ตามระหว่างทาง ที่นั่งรถมาผ่านทางลูกรังที่บางช่วงยังยากลำบาก ระหว่างทางเต็มไปด้วยผืนป่ารก ทึบอุดม สมบูรณ์และแน่นอนบนเส้นทางจะพบต้นนางพญาเสือโคร่งกระจายอยู่กับต้นสนสามใบ และ และเมื่อถึงหน่วย
จัดการต้นน้ำขุนแม่ยะสิ่งแรกที่เราเห็นตั้งแต่ปากทางเข้าคือ ความสวยงามของเจ้าดอกพญาเสือโคร่งที่เบ่งบาน เต็มยอดดอย ยิ่งมาในวันที่ท้องฟ้าสดใส สีฟ้าเข้มในช่วงฤดูหนาวด้วยแล้วเหมือนกับสวรรค์บนดินของนักท่องเที่ยว เลยก็ว่าได้
ดอกพญาเสือโคร่งบานแซมกับต้นสนสามใบ
และหากเดินมาทางด้านหลังของอุทยาน ก็จะพบกับทัศนียภาพของเทือกดอยสูงสลับซับซ้อนตั้งตระหง่านอยู่หาก มองลงมาก็จะเห็นสีชมพูของ ดอกพญาเสือโคร่งแซมสลับกับความเขียวของดงสน บ่งบอกถึง ความอุดม สมบูรณ์ ของ ดอยสีชมพู ขุนแม่ยะซึ่งเป็นภาพที่นักท่องเที่ยวอย่างเรา จะได้ชื่นชมเพียงปีละครั้งเท่านั้น
หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ ไม่มีบ้านพักรับรองนักท่องเที่ยว ไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกใด ๆเนื่องจากเป็นสถานที่ ราชการ ไม่ใช่ของอุทยานแห่งชาติ นักท่องเที่ยวที่ต้องการค้างที่นี่ต้องเตรียมเต้นท์และอุปกรณ์แคมปิ้งมาเอง ไม่เสียค่าใช้จ่าย ทางหน่วยงานฯ มีสถานที่กางเต้นท์ มีห้องน้ำ ในส่วน ของอาหารการกินและน้ำดื่มมาเองจะดีกว่าค่ะ เพราะขุนแม่ยะไม่มีร้านอาหาร มีเพียงซุ้มเล็กๆที่ขายมาม่า กาแฟ โอวัลติน เท่านั้น หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ โทร 081 798 5017
การเดินทางไปขุนแม่ยะ
1. รถยนต์ส่วนตัว
ไปตามเส้นทางหลวงหมายเลข 1095 (สายแม่มาลัย – ปาย)จะผ่านทางเข้า อช.ห้วยน้ำดัง เลยไปประมาณ 1 กม. จะถึง ด่านตรวจแม่ยะ, ด่านกักกันสัตว์แม่ยะปากทางเข้าหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ยะ จะอยู่ทางซ้ายมือ ให้เลี้ยวซ้าย เข้าไปอีก 8 กม เป็นทางลูกรังบริเวณหน่วยจัดการขุนแม่ยะ เส้นทางเข้าหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ยะ เป็นดินลูกรัง ค่อนข้างลำบาก รถที่สามารถเข้าไปได้ต้องเป็นรถกระบะขับเคลื่อน 4 ล้อเท่านั้น และ ต้องขับอย่างระมัดระวังด้วย ความชำนาญนักท่องเที่ยวจะนิยมจอดรถไว้ตรงปากทางเข้าแล้วใช้บริการรถของชาว บ้านที่คุ้นเคยกับพื้นที่มากกว่า ซึ่งมีให้บริการ อยู่ตรงปากทางเข้าตลอดทั้งวัน ราคาเหมาไปกลับไม่ค้างคืน 1,200 บาทแบบ 2 วัน 1 คืน 1,500 บาท ติดต่อรถเช่าคุณ อำนวย 08 4365 8698
2. รถโดยสารสารธารณะ
จากเชียงใหม่ รถตู้ สายเชียงใหม่-ปาย รถตู้ปรับอากาศจะออกทุกชั่วโมง เที่ยวแรก 06.30 น. เที่ยวสุดท้าย 16.30 น. ราคา 150 บาท หรือนั่งรถโดยสาร เชียงใหม่-ปาย เวลา 10.30 น., 14.00 ,15.00 ราคา 72 บาท แล้วไปลงระหว่าง ทางที่ด่านตรวจแม่ยะ จากนั้นเหมารถเช่าของชาวบ้านขึ้นไปหน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ
ไปตามเส้นทางหลวงหมายเลข 1095 (สายแม่มาลัย – ปาย)จะผ่านทางเข้า อช.ห้วยน้ำดัง เลยไปประมาณ 1 กม. จะถึง ด่านตรวจแม่ยะ, ด่านกักกันสัตว์แม่ยะปากทางเข้าหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ยะ จะอยู่ทางซ้ายมือ ให้เลี้ยวซ้าย เข้าไปอีก 8 กม เป็นทางลูกรังบริเวณหน่วยจัดการขุนแม่ยะ เส้นทางเข้าหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ยะ เป็นดินลูกรัง ค่อนข้างลำบาก รถที่สามารถเข้าไปได้ต้องเป็นรถกระบะขับเคลื่อน 4 ล้อเท่านั้น และ ต้องขับอย่างระมัดระวังด้วย ความชำนาญนักท่องเที่ยวจะนิยมจอดรถไว้ตรงปากทางเข้าแล้วใช้บริการรถของชาว บ้านที่คุ้นเคยกับพื้นที่มากกว่า ซึ่งมีให้บริการ อยู่ตรงปากทางเข้าตลอดทั้งวัน ราคาเหมาไปกลับไม่ค้างคืน 1,200 บาทแบบ 2 วัน 1 คืน 1,500 บาท ติดต่อรถเช่าคุณ อำนวย 08 4365 8698
2. รถโดยสารสารธารณะ
จากเชียงใหม่ รถตู้ สายเชียงใหม่-ปาย รถตู้ปรับอากาศจะออกทุกชั่วโมง เที่ยวแรก 06.30 น. เที่ยวสุดท้าย 16.30 น. ราคา 150 บาท หรือนั่งรถโดยสาร เชียงใหม่-ปาย เวลา 10.30 น., 14.00 ,15.00 ราคา 72 บาท แล้วไปลงระหว่าง ทางที่ด่านตรวจแม่ยะ จากนั้นเหมารถเช่าของชาวบ้านขึ้นไปหน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ