อยากเปรี้ยวอย่างมีคุณค่า ต้องถามหา “จุลินทรีย์”
ประเภทของนมเปรี้ยว
1. นมเปรี้ยว (fermented milk) หมายถึง ผลิตภัณฑ์นมที่ได้จากนมหรือผลิตภัณฑ์นมซึ่งเกิดจากการหมักบ่มด้วยจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดกรดแล็กติกเป็นหลัก เช่น แล็กโตบาซิลลัส เดลบรูคิอิ ซับส์ บัลการิคัส (Lactobacillus delbrueckii subsp bulgaricus) สเตรปโตค็อกคัส เทอร์โมฟิลัส (Streptococcus thermophilus) ไบฟิโดแบคทีเรียม (Bifidobacterium) แล็กโตบาซิลลัส อะซิโดฟิลัส (Lactobacillus acidophilus) หรือจุลินทรย์อื่นที่ใช้ในการผลิตนมเปรี้ยว ทั้งจะมีจุลินทรีย์ที่ใช้ในการหมักบ่มที่มีชีวิตคงเหลืออยู่หรือไม่ก็ได้
2. โยเกิร์ต (yoghurt) หมายถึง นมเปรี้ยวซึ่งมีจุลินทรีย์ใช้ในการหมักบ่มที่มีชีวิตคงเหลืออยู่
3. โยเกิร์ตปรุงแต่ง (flavoured yoghurt or composite fermented milk) หมายถึงโยเกิร์ตที่ผ่านการปรุงแต่งกลิ่น รส สี หรือวัตถุอื่นที่ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น ผลไม้ แยม เป็นต้น ซึ่งอาจแยกชั้นในภาชนะบรรจุ (set yoghurt) หรือผสมรวมเข้าด้วยกัน (stirred yoghurt) และมีจุลินทรีย์ใช้ในการหมักบ่มที่มีชีวิตคงเหลืออยู่
4. นมเปรี้ยวพร้อมดื่ม (fermented milk drink or drinking yoghurt) หมายถึง นมเปรี้ยวที่ผ่านการเจือจางและปรุงแต่งกลิ่น รส สี หรือวัตถุอื่นที่ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น น้ำผลไม้ น้ำผึ้ง เป็นต้น สำหรับดื่มโดยตรง และมีจุลินทรีย์ใช้ในการหมักบ่มที่มีชีวิตคงเหลืออยู่
5. นมเปรี้ยวพร้อมดื่มพาสเจอไรซ์ (pasteurized fermented milk drink or pasteurized drinking yoghurt) หมายถึง นมเปรี้ยวพร้อมดื่มที่ผ่านการทำลายจุลินทรีย์ ด้วยความร้อนโดยกระบวนการพาสเจอไรซ์ และมีจุลินทรีย์ใช้ในการหมักบ่มที่มีชีวิตจำนวนหนึ่ง
6. นมเปรี้ยวพร้อมดื่ม ยูเอชที (UHT fermented milk drink or UHT drinking yoghurt) หมายถึง นมเปรี้ยวพร้อมดื่มที่ผ่านการทำลายจุลินทรีย์ด้วยความร้อนโดยกระบวนการ ยูเอชที
ข้อแตกต่างระหว่าง นมเปรี้ยวพร้อมดื่ม, นมเปรี้ยวพร้อมดื่มพาสเจอไรซ์ และ นมเปรี้ยวพร้อมดื่ม ยูเอชที
– นมเปรี้ยวพร้อมดื่ม เป็นนมที่เน้นให้คนที่ดื่มได้รับประโยชน์ของเชื้อแบคทีเรีย ที่เติมลงไปมากกว่าประโยชน์จากนมสด เนื่องจากมีส่วนประกอบของนมขาดมันเนยเพียงร้อยละ 50 เท่านั้น นมเปรี้ยวชนิดนี้มีอายุการรักษาที่อุณหภูมิตู้เย็นประมาณ 2 – 3 สัปดาห์ ซึ่งน้อยที่สุดใน 3 ประเภท
– นมเปรี้ยวพร้อมดื่มพาสเจอไรซ์ ด้วยกระบวนการพาสเจอไรซ์ทำให้อายุการเก็บรักษายาวนานขึ้น คือสามารถเก็บไว้ได้ในอุณหภูมิตู้เย็นประมาณ 1 เดือน แต่การเนื่องจากกระบวนการนี้ต้องผ่านความร้อน จึงทำให้เอ็นไซม์กาแลคโตชิเอส และแบคทีเรียถูกทำลายหมดไป ประโยชน์ที่ได้จึงเป็นเรื่องของปริมาณน้ำตาลแลคโตสลดลง
– นมเปรี้ยวพร้อมดื่ม ยูเอชที คือนมเปรี้ยวพร้อมดื่มที่ผ่านการฆ่าเชื้อแบบยูเอชที สามารถเก็บไว้ในอุณหภูมิห้องได้นานมากกว่า 6 เดือน สำหรับประโยชน์ที่จะได้รับจากการดื่มนมเปรี้ยวพร้อมดื่ม ยูเอชที นั้น จะเหมือนกับนมเปรี้ยวพร้อมดื่มพาสเจอไรซ์
จุลินทรีย์ สิ่งที่ดีที่สุดในนมเปรี้ยว
– จุลินทรีย์ ช่วยรักษาสมดุลให้กับระบบการทำงานของลำไส้ ในลำไส้ของคนมีจุลินทรีย์มากมายหลายชนิดทั้งที่เป็นประโยชน์และให้โทษ เมื่อเราอยู่ในช่วงสุขภาพไม่แข็งแรง ระบบการทำงานของลำไส้ก็จะเกิดปัญหา จุลินทรีย์ที่ให้โทษก็จะขยายตัวมากขึ้นจนมีมากกว่าจุลินทรีย์ที่ดี เพราะระบบการทำงานในลำไส้เสียสมดุล ซึ่งทำให้ท้องเสีย จุลินทรีย์ที่มีชีวิตในนมเปรี้ยวเมื่อดื่มเข้าสู่ร่างกาย จะเข้าไปช่วยปรับสภาพของลำไส้ให้กลับมาสู่ภาวะสมดุล
– จุลินทรีย์ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกาย ช่วยผลิตสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย อย่าง กรดแลคติก กรดอะมิโน
– จุลินทรีย์ ช่วยในระบบการย่อยอาหาร ซึ่งส่งผลดีต่อมายังระบบขับถ่าย
– จุลินทรีย์ ช่วยยับยั้งมะเร็ง และกำจัดสารก่อมะเร็งบางชนิด เพราะเชื้อแลคโตบาซิลัสสามารถจับกับสารก่อมะเร็ง โลหะหนัก และกรดน้ำดีซึ่งมีพิษ ยับยั้งการเจริญเติบโตของกลุ่มแบคทีเรียในลำไส้ที่สร้างสารไนเตรท ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็งชนิดหนึ่งได้
อาหารที่มีโปรไบโอติกสูงๆมีอะไรบ้าง
คอทเทจชีส (Cottage Cheese) คอทเทจชีสหรือชีสสดยังอุดมไปด้วยแคลเซียม (Calcium) ที่ดีต่อสุขภาพกระดูกและฟัน
กินจิ (Kimchi) ผักกาดดองสูตรเกาหลี ช่วยลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง
เซาเออร์เคราท์ (Sauerkraut) กะหล่ำเปรี้ยวสูตรเยอรมัน ที่อุดมไปด้วย “Lactic-acid Bacteria” ที่ช่วยให้ระบบย่อยอาหารสุขภาพดี เรายังได้เส้นใยอาหาร และพฤกษเคมีที่ช่วยเพิ่มภูมต้านทานของร่างกายด้วย
โยเกิร์ต (Yogurt) เลือกเป็นกรีกโยเกิร์ตเพราะมีน้ำตาลและไขมันน้อยสุด ในโยเกิร์ตจะมีโปรไบโอติกอยู่ 2 ชนิด คือ Lactobacillus Acidophilus และ Lactobacillus Casei จุลินทรีย์ทั้ง 2 ชนิด มีส่วนช่วยให้สุขภาพลำไส้ดีขึ้น
มีโซ (Miso) หรือเต้าเจี้ยวญี่ปุ่นบด มีโซเดียมสูง แต่ก็อุดมไปด้วยจุลินทรีย์ดี และสารอาหารอื่นๆที่จำเป็น เช่น โปรตีน แคลเซียม ธาตุเหล็ก และแมกนีเซียม
แตงกวาดอง (Pickles) มีแบคทีเรียดีอยู่เยอะแล้ว ยังมีวิตามิน A และวิตามิน K ที่จำจำเป็นต่อสุขภาพที่ดีของเซลล์เม็ดเลือด และโพแทสเซียม ที่จำเป็นต่อสุขภาพที่ดีของหัวใจ แต่เราก็ต้องระวังเรื่องโซเดียม
น้ำคอมบูชา (Kombucha) หรือชาหมักที่มีแก๊สและแอลกอฮอล์ เป็นชาที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระและโปรไบโอติก เวลาดื่มแนะนำให้ค่อยจิบ เพราะมีกรดแลคติกสูง ถ้าร่างกายได้รับเยอะๆ อาจจะส่งผลเสียต่อระบบไหลเวียนโลหิตได้
เทมเป้ (Tempeh) ถั่วหมักแห้งสไตล์ญี่ปุ่น อุดมไปด้วยสารอาหารที่ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น แถมยังช่วยลดการอักเสบและช่วยลดก้อนเนื้อมะเร็งร้ายด้วย เทมเป้ยังมีกรดไขมันดีด้วย นั่นคือ กรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (Monounsaturated Fat) และกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน (Polyunsaturated Fat) ครับ
พาร์เมซานชีส (Parmesan Cheese) พาร์เมซานชีสจะมีสารอาหารและแบคทีเรียคล้ายกับโยเกิร์ตเลยครับ ไม่ว่าจะเป็น Lactic-acid bacteria โปรตีน และแคลเซียม
Ref.
fitterminal.com/โปรไบโอติก-probiotics-คืออะไร
pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/22/การเลือกโพรไบโอติคส์-Probiotics/